Für das Hochfest der Geburt Christi sind vier Messformulare vorgesehen: am Heiligen Abend, in der Heiligen Nacht, am Morgen und am Tag. Für die erste Messe steht das Evangelium nach Matthäus mit der Niederschrift des Stammbaums Jesu (1, 1-17) und mit der Beschreibung der Geburt Christi (1, 18-25). Der Stammbaum Jesu wird in der christlichen Kunst mit der Wurzel Jesse in Verbindung gebracht. Solche künstlerische Darstellungen finden sich öfters. Im Ingeborg-Psalter (Chantilly, Musée Condé, Ms. 9), der in Nordfrankreich um 1195 entstanden ist, finden wir auf fol. 44v die Wurzel Jesse. Die Psalmenhandschrift ist nach der zeitweiligen Besitzerin Ingeborg von Dänemark benannt. Sie enthält 27 ganzseitige Miniaturen mit Szenen aus dem Alten und Neuen Testament, einer Darstellung von Marientod und Marienkrönung sowie zwei Szenen aus der Theophilus-Legende. Diese Bilderbibel schließt sich an das einleitende Kalendarium an und geht den 150 Psalmen voran. Die Handschrift enthält, außer dem Bilderzyklus, noch weitere fünf Bildseiten: die Wurzel Jesse und den neutestamentlichen Zyklus zu den vier Evangelien.

Der Miniator, wie viele andere Künstler auch, hat wahrscheinlich den Text mit der Auflistung der Vorfahren Jesu aus dem Matthäusevangelium (Mt 1, 1-17) vor Augen, als er die „Wurzel Jesse“ bzw. den „Jesusbaum“ malte. Im Text ist die Rede vom König Davids Vater Jesse (nach der Reform der Schreibweise biblischer Eigennamen wird bis heute der Name Isai verwendet). Diese neutestamentliche Genealogie, wie auch die des Lukas (Lk 3, 23-38), legten es nahe, die Form eines Stammbaums zu wählen, um die Verbindung zur Weissagung über den „Reis“ und „neuen Trieb“ aus dem „Baumstumpf Isais“ (vgl. Jes 11, 1) deutlich zu machen. Allen Wurzel-Jesse-Darstellungen gemeinsam ist die im unteren Teil liegende oder sitzende Figur des Isai (Jesse), aus dessen Körper mehr oder weniger realistisch ein Baum emporwächst. Die Unterschiede bestehen in der Anzahl der Personen, die diesen Baum bevölkern, etwa als Halbfiguren in Blütenkelchen, in denen die Äste münden. Gemeinsam ist auch der Gipfel mit der Gestalt Jesu Christi, entweder als Kind in den Armen Marias oder als Gotteserscheinung in Form der „Maiestas Domini“. Die letztere Möglichkeit bietet sich im Ingeborg-Psalter. Von der Liege Isais (Jesse) erhebt sich der Baum, dessen Rankenwerk zunächst zwei gekrönte Musikanten (die beide auf den Psalmisten David hindeuten) und eine gekrönte Frau mit dem Attribut eines Buches (Allegorie der Weisheit anstelle Marias) seitlich rahmt, um sich zuoberst als Mandorla (aus zwei einander überschneidenden Kreissegmenten gebildetes mandelförmiges Feld) um die Gestalt Christi zu schließen. Diese Aufwärtsbewegung begleiten seitlich je drei Figuren. Inspirierende Heilig-Geist-Tauben und Spruchbänder kennzeichnen sie als Propheten bzw. als Prophetinnen. Der ganz unten rechts dürfte der Aaron mit seinem Efod und blühenden Stab (vgl. Num 17, 23) und ganz oben eine Prophetin sein. Darüber wenden sich zwei Engel anbetend Christus zu, auf den zugleich sieben Tauben gerichtet sind. Sie symbolisieren die „Sieben Gaben des Heiligen Geistes“.

Jesus ist wahrer Mensch geworden. Die Genealogie zählt 3-mal 14 Generationen auf, obwohl nicht ohne Fehler. Der Evangelist hat die Zahlensymbolik genutzt (die Buchstaben des Namens David im hebräischen Alphabet ergeben die Zahl 14), um auf Jesus als Nachkomme Davids zu zeigen. Es werden auch fünf Frauen genannt: vier Heidinnen (Tamar, Rahab, Rut und Frau des Urija) und Maria, die Mutter Jesu. Es wird vorausgesetzt, dass Jesus durch Adoption in das Geschlecht Davids eingegliedert wurde. Josef hat ihn, nach dem damaligen Brauch, auf Schoß genommen und damit adoptiert. Unser Bild sagt uns eindeutig, dass Jesus auch wahrer Gott ist. An der Spitze „seines“ Baums sitzt er mit dem Buch des Evangeliums und mit der Rechten segnend, als Pantokrator und Chronokrator da. An Weihnachten dürfen wir an ihn als den wahren Weinstock denken, auch diese Assoziation vermittelt das Bild. Er will uns als Reben ansehen, die in ihm halt finden und von ihm das Leben erhalten.

Herr Jesus, du bist ein Mensch unter den Menschen.
Du bist in die Welt gekommen.
Jesus, komme auch heute zu uns.

Na uroczystość Narodzenia Pańskiego są przewidziane cztery Msze św.: wieczorna Msza wigilijna, Msza w nocy, Msza o świcie i Msza w dzień. Na pierwszą Mszę przypada Ewangelia św. Mateusza z zapisanym rodowodem Jezusa (1, 1-17) oraz z opisem Jego narodzenia (1, 18-25). Drzewo genealogiczne Jezusa łączono w sztuce chrześcijańskiej z Korzeniem Jessego. Takie przedstawienia są liczne. W tzw. Psałterz Ingeborgi (Chantilly, Musée Condé, Ms. 9), który powstał w Północnej Francji ok. 1195 roku, znajduje się na fol. 44v miniatura, przedstawiająca Korzeń Jessego. Ten rękopiśmienny psałterz nosi nazwę od czasowej jego właścicielki Ingeborgi z Danii. Zawiera on 27 całostronicowych miniatur ze scenami ze Starego i Nowego Testamentu, z przedstawieniem śmierci i koronacji Maryi oraz dwie sceny z Legendy Teofila. Ta swoistego rodzaju Biblia w obrazach, została umieszczona po wprowadzającym kalendarium, a przed 150 psalmami. Kodeks ten zawiera oprócz cyklu obrazów następne pięć stron z miniaturami: Korzeń Jessego oraz cykl obrazów do czterech Ewangelii.

Miniator, podobnie jak wielu innych artystów, miał być może przed oczyma listę przodków Jezusa z Ewangelii św. Mateusza (Mt 1, 1-17), gdy malował „Korzeń Jessego” zwany też „Drzewem Jezusa”. W tekście jest mowa o Jesse, ojcu króla Dawida. Ta nowotestamentalna genealogia, jak również Łukaszowa (Łk 3, 23-38), wymuszają wybór formy drzewa genealogicznego do przedstawienia powiązania z proroctwem o „różdżce” i „nowej odrośli” z „pnia Jessego” (por. Iz 11, 1). Wszystkim przedstawieniom Korzenia Jessego jest wspólna leżąca lub siedząca postać Jessego w dolnej części obrazu, z której mniej lub bardziej realistycznie wyrasta drzewo. Różnicę stanowi liczba osób zasiedlających to drzewo, jako półfigury w kielichach kwiatów, do których zdążają gałęzie. Wspólny jest również wierzchołek z postacią Jezusa Chrystusa, albo jako dziecko na rękach Maryi, lub jako Bóg, w formie „Maiestas Domini”. Tę ostatnią możliwość proponuje Psałterz Ingeborgi. Od łoża Jessego wychodzi drzewo, którego pnącza otaczają dwóch muzykantów w koronach (obaj wskazują na psalmistę Dawida) oraz kobietę w koronie z księgą w ręku (alegoria mądrości, zamiast Maryi), aby u samej góry utworzyć mandorlę (pole utworzone z dwóch półokrągłych segmentów w formie migdału) otaczającą postać Chrystusa. Temu ruchowi pnięcia się w górę towarzyszą po bokach po trzy postacie. Inspirujące gołębie Ducha Świętego oraz banderole wskazują na nie, jako na proroków lub prorokinie. Ten całkiem u dołu z prawej, to być może Aaron z efodem na piersi i kwitnącą laską w ręku (por. Lb 17, 23), a u góry jakaś prorokini. Ponad nimi dwaj aniołowie w geście adoracji, zwracają się ku Chrystusowi, do którego obraca się siedem gołębi, symbolizujących „siedem darów Ducha Świętego”.

Jezus stał się prawdziwym Człowiekiem. Genealogia wylicza trzy razy po 14 pokoleń, chociaż z błędami. Ewangelista wykorzystał „kod liczbowy” (litery imienia Dawid w hebrajskim alfabecie dają liczbę 14), by wskazać na Jezusa jako potomka Dawida. Wymienia on również pięć kobiet: cztery poganki (Tamar, Rachab, Rut i żona Uriasza) oraz Maryję, Matkę Jezusa, aby wskazać na powszechność zbawienia, przyniesionego przez Chrystusa. Mateusz zakłada, że Jezus w drodze adopcji został przyjęty do pokolenia Dawida. Według panującego wtedy zwyczaju, Józef przyjął małego Jezusa na swoje łono i w ten sposób adoptował. Nasza miniatura mówi nam wyraźnie, że Jezus jest również prawdziwym Bogiem. Siedzi On jako Pantokrator i Chronokrator na czubku „swojego” drzewa genealogicznego z księgą Ewangelii, i prawą ręką błogosławi. W Boże Narodzenie możemy o Nim myśleć jako o prawdziwym Krzewie winnym. Także tę asocjację przekazuje ten obraz. Chce On nas mieć za latorośle, które tkwią w Nim i od Niego otrzymują życie.

Panie Jezu, Ty jesteś Człowiekiem wśród ludzi.
Ty przyszedłeś na świat.
Jezu, przyjdź także dzisiaj do nas.