Weil im heutigen Evangelium (Mk 2, 18-22) die Gegenwart Jesu mitten unter seinen Jüngern angedeutet ist, habe ich ein Bild von Johann Heinrich Ferdinand Olivier d. J. (1785-1841) gewählt. Der in Dessau geborene Maler und Grafiker stand künstlerisch den Nazarenern nahe. Olivier war der Sohn des Pädagogen Prof. Ferdinand Olivier d. Ä. und dessen Ehefrau, der Opernsängerin Louise Niedhart. Wie seine Brüder Friedrich und Heinrich genoss auch Ferdinand in den Jahren 1801 bis 1802 ersten künstlerischen Unterricht durch Karl Wilhelm Kolbe und Johann Christian Haldenwang. In den Jahren 1802 bis 1803 lernte Olivier in Berlin Holzschnitttechniken bei Johann Gottlieb Unger. Von Sommer 1804 bis Sommer 1806 ging er zusammen mit seinem Bruder Heinrich nach Dresden, wo sie meistenteils Landschaftsbilder von Claude Lorrain und Jacob van Ruisdael kopierten. Wegen des Krieges wurde Olivier 1807 in Dessau festgehalten. Dadurch lernte er den Politiker von Rode kennen, der ihn als Botschaftssekretär an die preußische Vertretung in Paris engagierte. Er blieb dort bis 1810. Im gleichen Jahr unternahm er mit dem Bruder Friedrich eine Harzreise. 1811 reiste er über Dresden nach Wien. Im drauffolgenden Jahr heiratete er Margret Heller, eine Witwe mit drei Kindern. In Wien erfährt Olivier auch seine religiöse Erweckung, die eine Vertiefung seines Protestantismus zur Folge hatte. Sein Atelier wurde zum Mittelpunkt protestantischer Künstler in Wien, wobei er immer wieder zum freundschaftlichen Austausch mit den katholischen Nazarenern oder dem Kreis um August Wilhelm Schlegel kommt. 1816 wurde Olivier in die Lukasgilde aufgenommen. Mit seiner Familie lebte auch noch sein Bruder Heinrich und Julius Schnorr von Carolsfeld. 1830 reiste er nach München und wurde auf Fürsprache von Peter Cornelius als Nachfolger von Theobald Schorn Generalsekretär der Münchener Akademie. 1833 wurde er zum Professor für Kunstgeschichte berufen. Im Alter von 56 Jahren starb Johann Heinrich Ferdinand Olivier am 11. Februar 1841 in München. Obwohl er sich nie in Rom aufhielt, gilt er bis heute als einer der bedeutendsten Vertreter der Nazarener.

Das kleinformatige Bild (24, 7 x 28, 7 cm; Öl auf Pappe) trägt den Titel: Jesus mit seinen Jüngern (um 1840) und gehört der Sammlung Georg Schäfer an. In der Mitte des Bildes sehen wir gerade auf einem Feldweg kommenden Jesus in Begleitung von einem der Apostel. Hinter ihm sind zwei andere zu sehen, der eine bückt sich und scheint seine Sandalen zu Recht zu machen. Vorne links ist ein auf einer Bank sitzender Apostel zu sehen sowie zwei stehende und diskutierende Jünger. Weit hinten in der Mitte sehen wir die anderen sechs Apostel, die gerade durch ein Kornfeld gehen. Einer von ihnen bückt sich und reißt die Ähren ab. Der Maler hat schon die nächste Begebenheit im Auge, von der Markus im nächsten Abschnitt (vgl. Mk 2, 23-28) berichtet. Rechts in den Bäumen sehen wir eine Frau mit einem Wasserbehälter auf dem Kopf und ein Haus. Vielleicht ist hier schon an das Gespräch am Jakobsbrunnen (vgl. Joh 4, 1-26) zu denken. Weit oben sind die ersten oder die letzten Gebäude eines Dorfes zu sehen, das Jesus gerade verlassen hat, um nur mit seinen Jüngern zu sein.

Auf den Vorwurf der Leute antwortet Jesus mit der Frage: Können die Hochzeitsgäste fasten, solange der Bräutigam bei ihnen ist? (Mk 2, 19a) Und weiter: Solange der Bräutigam bei ihnen ist, können sie nicht fasten (Mk 2, 19b). Für Jesus ist das Fasten der Pharisäer zweimal in der Woche, montags und donnerstags, nicht so wichtig. Für ihn ist wichtiger, dass er gekommen ist, um den Willen des Vaters den Menschen zu offenbaren. Und das ist gerade ein Grund zur Freude, solcher Freude, die die mit dem Bräutigam feiernden Hochzeitsgäste erfüllt. Das Fleck auf neuem Kleid und der neue Wein sind Symbole für die Lehre Jesu. Altes Kleid und alte Schläuche bedeuten die Lehre der Pharisäer. Das Alte Testament soll im Licht des Evangeliums gedeutet werden. Es hat nicht an der Bedeutung verloren, aber im Licht des Neuen Testaments ist es als Vorbereitung des Kommens Jesu zu verstehen. Das Kommen des Heilands soll die Freude erwecken, weil der Bräutigam gekommen ist, um mit uns die Freuden zu teilen und nicht nur die Freuden.

Herr der neuen Kleidung, erfülle uns mit Freude.
Herr des neuen Weins, lehre uns lieben.
Herr, du Bräutigam, lass uns die Freude teilen.

Ponieważ w dzisiejszej Ewangelii (Mk 2, 18-22) jest mowa o obecności Jezusa wśród uczniów, wybrałem obraz Jana Henryka Ferdynanda Oliviera Młodszego (1785-1841). Malarz ten i grafik, urodzony w Dessau, ze względu na zapatrywania na sztukę malarską był bliski Nazarejczykom. Olivier był synem pedagoga prof. Ferdynanda Oliviera Starszego i jego żony, śpiewaczki operowej Luisy Niedhart. Podobnie jak jego bracia Fryderyk i Henryk, również Ferdynand pobierał pierwszą naukę sztuki malarskiej u Karola Wilhelma Kolbe i Jana Christiana Haldenwanga w latach 1801-1802. W latach 1802-1803 uczył się technik drzeworytu u Jana Gottlieba Ungera w Berlinie. Od lata 1804 do lata 1806 przebywał razem z bratem Henrykiem w Dreźnie, gdzie kopiowali pejzaże Claude’a Lorrain’a i Jakuba van Ruisdaela. Z powodu wojny w 1807 Olivier był więziony w Dessau. Przez to poznał polityka von Rode, który zaangażował go na sekretarza ambasady pruskiej w Paryżu. Tam pozostał do 1810 roku. W tym samym roku razem z bratem Fryderykiem podjął podróż do Harzu. W 1811 r. wybrał się przez Drezno do Wiednia. W następnym roku ożenił się z Margret Heller, wdową z trojgiem dzieci. W Wiedniu Olivier doznaje obudzenia religijnego, które spowodowało pogłębienie jego protestantyzmu. Jego atelier stało się centrum malarzy protestanckich we Wiedniu, przy czym ciągle szuka przyjacielskiej wymiany z katolickimi Nazarejczykami oraz otoczeniem Augusta Wilhelma Schlegela. W 1816 r. Olivier został przyjęty do gildii św. Łukasza. Razem z jego rodziną mieszkał brat Henryk oraz Julius Schnorr von Carolsfeld. W 1830 r. udał się do Monachium i za wstawiennictwem Piotra Corneliusa został powołany na sekretarza generalnego Monachijskiej Akademii i tym samym następcą Theobalda Schorna. W 1833 r. został powołany na profesora historii sztuki. Jan Henryk Ferdynand Olivier zmarł w Monachium 11.02.1841 r. w wieku 56 lat. Choć nigdy nie przebywał w Rzymie, do dzisiaj uważany jest za najznaczniejszego przedstawiciela Nazarejczyków.

Obraz o małych rozmiarach (24, 7 x 28, 7 cm; olej na tekturze) nosi tytuł: Jezus ze swoimi uczniami (ok. 1840) i należy do zbioru Georga Schäfera. W środku ilustracji widzimy Jezusa przychodzącego polną drogą w towarzystwie jednego z Apostołów. Za Nim widzimy jeszcze innych dwóch, a jeden z nich pochyla się i zawiązuje swoje sandały. Po lewej z przodu widoczny jest siedzący na ławce Apostoł, jak również dwaj stojący i dyskutujący uczniowie. Daleko w środku widzimy innych sześciu Apostołów, przechodzących przez pole zboża. Jeden z nich pochyla się i łuska kłosy. Malarz myślał już o następnym zdarzeniu, o którym opowiada Marek w kolejnym fragmencie (por. Mk 2, 23-28). Z prawej strony w drzewach widzimy kobietę z naczyniem na wodę na głowie i dom. Być może trzeba tutaj pomyśleć o rozmowie przy studni Jakubowej (por. J 4, 1-26). Daleko w górze znajdują się ostatnie, a może pierwsze zabudowania wioski, którą Jezus opuścił w tym momencie, aby być tylko ze swoimi uczniami.

Na zarzut ludzi Jezus odpowiada pytaniem: Czy goście weselni mogą pościć, gdy pan młody jest z nimi? (Mk 2, 19a) I znowu: Dopóki mają pana młodego u siebie, nie mogą pościć (Mk 2, 19b). Dla Jezusa post faryzeuszów dwa razy w tygodniu, w poniedziałki i czwartki, nie ma znaczenia. Dla Niego ważniejszym jest to, że On przyszedł, aby ludziom objawić wolę Ojca. To jest akurat powodem do radości, takiej radości, która napełnia gości weselnych, ucztujących z panem młodym. Łata z nowego ubrania i młode wino symbolizują naukę Jezusa. Stare ubranie i stare skórzane worki na wino oznaczają naukę faryzeuszów. Stary Testament powinien być odczytywany w świetle Ewangelii. Nie stracił on na znaczeniu, ale w świetle Nowego Testamentu powinien być rozumiany jako przygotowanie na przyjście Jezusa. Przyjście Zbawiciela powinno wywoływać w nas radość, bo przyszedł Oblubieniec, który dzieli z nami radości i nie tylko radości.

Panie nowego ubrania, napełnij nas radością.
Panie młodego wina, naucz nas kochać.
Panie, Ty jesteś Oblubieńcem, pozwól nam dzielić się radością.