Das Evangelium für den 4. Fastensonntag stellt den zweiten Teil der Unterhaltung Jesu mit dem Pharisäer Nikodemus dar (Joh 3, 14-21). Im nächtlichen Gespräch mit Nikodemus führt Jesus das Ereignis aus dem Alten Testament vor seine Augen, wie Mose die kupferne Schlange in der Wüste erhöht hat (vgl. Num 21, 1-9). Das Bild stammt aus der Bibel, die von Steffen Arndes im Jahre 1494 gedruckt wurde (Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, Sign. Bibel-Sammlung 2° 105). Sie gilt als der schönste deutsche Bibeldruck der Inkunabelzeit (2. Hälfte des 15. Jh.). Die zweite gedruckte Bibel in niederdeutscher Sprache stellt einen weiteren Höhepunkt der Illustrationskunst dar. Der Drucker hatte sein Handwerk in Mainz und Italien gelernt. Danach ging er nach Schleswig und schließlich ließ sich in der reichen Hansestadt Lübeck nieder. Für seine großformatige und 492 Blätter zählende Bibel verwendete er 152 Holzschnitte zweier namentlich nicht bekannter Meister. Die künstlerisch bedeutenderen Illustrationen sind die 49 Bilder zu den fünf Büchern Mose, die möglicherweise von dem in Köln tätigen so genannten A-Meister stammen. Er hat es verstanden, die dargestellten Figuren besonders plastisch vor Augen zu führen. Die übrigen 103 Bilder stammen von dem zweiten Künstler und erreichen nicht die Qualität des A-Meisters. Das Werk ist mit der Bibelsammlung der Herzogin Elisabeth Sophie Marie im Jahr 1764 in die Wolfenbütteler Bibliothek gelangt.

Der Holzschnitt zeigt in der Mitte Mose mit seinem Stock und rechts von ihm die Schlange aus Kupfer auf einer Fahnenstange hängen. Unten liegen drei Männer, die von den Schlangen gebissen wurden und am Horizont ein vierter flieht davon. Hinter Mose sehen wir das Lager der Israeliten, die gegen Gott und den Führer des Volkes murrten. Vor ihm links knien vier Leute, die zu ihm sagen: Wir haben gesündigt, denn wir haben uns gegen den Herrn und gegen dich aufgelehnt. Bete zum Herrn, dass er uns von den Schlangen befreit (Num 21, 7). Mose betete für das Volk, das ungeduldig geworden ist und die Taten Gottes vergessen hatte. Das Zurückwollen der Israeliten in die Gefangenschaft hat Gott zornig gemacht, so dass er die Giftschlangen zu ihnen schickte. Wiederum ist eine Schlange für sie zur Rettung geworden. Wer zu ihr aufblickte, blieb am Leben. Das Bild ist sehr bunt und die Farben sind kräftig. Jesus im heutigen Evangelium erinnert Nikodemus an dieses Ereignis: Wie Mose die Schlange in der Wüste erhöht hat, so muss der Menschensohn erhöht werden (Joh 3, 14). Er bezieht dies auf sich. Er wird zum Retter aller Menschen. Er wird am Kreuz hängen und den Menschen aller Zeiten Befreiung aus der Gefangenschaft der Sünde und des Todes bringen. Er sagt weiter: ...damit jeder, der an ihn glaubt, in ihm das ewige Leben hat (Joh 3, 15).

Hl. Augustinus sagte folgendes dazu: Wer ist die erhöhte Schlange? Der Tod des Herrn am Kreuze. Denn weil von der Schlange der Tod kommt, ist er unter dem Bilde der Schlange dargestellt worden. Der Biss der Schlange ist tödlich, der Tod des Herrn ist Leben spendend. Der Tod wird angeschaut, damit der Tod nichts vermöge. Ist Christus nicht das Leben? Und doch ist Christus am Kreuze. Aber im Tode Christi ist der Tod gestorben, weil das ertötete Leben den Tod tötete, die Fülle des Lebens den Tod verschlang; verschlungen ist der Tod im Leibe Christi. "Denn Gott hat seinen Sohn nicht in die Welt gesandt, damit er die Welt richte, sondern damit die Welt durch ihn gerettet werde." Also soweit es auf den Arzt ankommt, kam er den Kranken zu heilen. Der tötet sich selbst, der die Vorschriften des Arztes nicht beobachten will. Es kam der Heiland in die Welt. Warum ward er der Heiland der Welt genannt, dass er damit die Welt heile, nicht damit er die Welt richte? Du willst dich von ihm nicht heilen lassen, du wirst von dir aus gerichtet werden. Und was sage ich: "Du wirst gerichtet werden?" Siehe, was er sagt: "Wer an ihn glaubt, wird nicht gerichtet; wer aber nicht glaubt, der, sagt er, ist schon gerichtet." Noch nicht ans Licht getreten ist das Gericht, aber es hat bereits stattgefunden. Denn der Herr kennt die Seinigen (vgl. 2 Tim 2,19), er kennt, die ausharren zur Krone, er kennt, die ausharren zum Feuer; er kennt in seiner Tenne den Weizen, er kennt die Spreu; er kennt die Saat, er kennt das Unkraut. Der ist schon gerichtet, der nicht glaubt. Warum gerichtet? "Weil er nicht geglaubt hat an den Namen des eingeborenen Sohnes." (Augustinus Aurelius, Tract. in Ioan. Ev. XII, 11-12).

Jesus, göttlicher Arzt, heile meine Wunden und Schwächen.
Jesus, Leben am Kreuz, bewahre mich vom Tod.

Ewangelia na 4 Niedzielę Przygotowania do Świąt Wielkiej Nocy jest drugą częścią rozmowy Jezusa z faryzeuszem Nikodemem (J 3, 14-21). W nocnej rozmowie z Nikodemem Jezus przypomina mu o wydarzeniu ze Starego Testamentu, jak Mojżesz wywyższył miedzianego węża na pustyni (por. Lb 21, 1-9). Obraz ten pochodzi z biblii, która została wydrukowana przez Steffena Arndes w 1494 roku (Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, Sign. Bibel-Sammlung 2° 105). Uważana jest ona za najpiękniejszą biblię w druku z czasu inkunabułów (2 poł. XV w.). Druga biblia, drukowana w języku dolnoniemieckim, jest następnym punktem szczytowym sztuki ilustracji. Drukarz ten uczył się rzemiosła w Moguncji i we Włoszech. Potem udał się do Schleswigu i wreszcie osiedlił się w Lubece, bogatym mieście hanzeatyckim. W swojej Biblii o dużym formacie, liczącej 492 karty, wykorzystał 152 drzeworyty dwóch, nieznanych z nazwiska, mistrzów. Artystycznie lepszymi ilustracjami jest 49 obrazów do pięciu Ksiąg Mojżeszowych, które prawdopodobnie pochodzą od tzw. mistrza A, działającego w Kolonii. Potrafił on przedstawiane figury oddać bardzo plastycznie. Pozostałe 103 obrazy wykonał drugi artysta, nie dorównują one jednak jakością ilustracji mistrza A. Dzieło to dotarło do Biblioteki w Wolfenbüttel w 1764 r., wraz ze zbiorem biblii księżnej Elisabeth Sophie Marie.

Drzeworyt ten ukazje w środku Mojżesza z laską i z prawej strony miedzianego węża, wiszącego na drzewcu chorągwi. Pod nim leżą trzej mężczyźni, ukąszeni przez węże, a na horyzoncie ucieka czwarty. Za Mojżeszem dostrzegamy obóz Izraelitów, którzy szemrali przeciw Bogu i wodzowi ludu. Przed nim na lewo klęczą cztery osoby i zdają się mówić do niego: Zgrzeszyliśmy, szemrząc przeciw Panu i przeciwko tobie. Wstaw się za nami do Pana, aby oddalił od nas węże (Lb 21, 7). Mojżesz wstawił się za ludem, który stał się niecierpliwy i zapomniał o dziełach Bożych. Do gniewu pobudziła Boga chęć Izraelitów do powrotu do niewoli i posłał na nich jadowite węże. Wąż stał się jednak także ratunkiem. Kto spojrzał na niego, zostawał przy życiu. Obraz ten jest bardzo kolorowy, a użyte farby są wyraziste.
Jezus w dzisiejszej Ewangelii przypomina Nikodemowi to wydarzenie: Jak Mojżesz na pustyni wywyższył węża, tak też jest konieczne wywyższenie Syna Człowieczego (J 3, 14). On odnosi to do siebie. Stanie się Wybawicielem ludzi. Zawiśnie na krzyżu i ludziom wszystkich czasów przyniesie uwolnienie z niewoli grzechu i śmierci. Dalej mówi: ...aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne (J 3, 15).

Św. Augustyn skomentował to następująco: Kto jest tym wywyższonym wężem? To śmierć Pana na krzyżu. Ponieważ od wąża przychodzi śmierć, to w obrazie węża została ona przedstawiona. Ukąszenie węża jest śmiertelne, natomiast śmierć Pana przynosi życie. Przyglądamy się śmierci, aby ona już nie miała mocy. Czyż Chrystus nie jest życiem? A jednak Chrystus jest na krzyżu. A jednak w śmierci Chrystusa umarła śmierć, gdyż uśmiercone życie zabiło śmierć, a pełnia życia pochłonęła śmierć. Śmierć została pochłonięta w ciele Chrystusa. "Bóg przecież nie posłał swego Syna na świat, aby go sądził, lecz aby go zbawił." Jeśli chodzi o Lekarza, to przyszedł On, aby uleczyć chorego. Ten się sam uśmierca, kto nie zważa na wskazówki lekarza. Zbawiciel świata przyszedł. Dlaczego został on nazwany Zbawicielem świata, aby uleczyć świat, a nie go sądzić? Jeśli nie chcesz być przez Niego uleczony, to będziesz sam przez siebie osądzony. A co powiedziałem: Będziesz osądzony? Posłuchaj, co On mówi: "Ten, kto w Niego wierzy, nie podlega sądowi; ten jednak, kto nie wierzy, już został osądzony." Jeszcze sąd nie wyszedł na światło, ale już się dokonał. Ponieważ Pan zna tych, którzy do Niego należą (por. 2 Tm 2, 19), to zna tych, którzy wytrwają do otrzymania korony; tych, którzy trwają do ognia; On zna pszenicę na swoim klepisku i zna plewy; zna ziarno i zna kąkol.
Osądzony został już ten, kto nie uwierzył. Dlaczego osądzony? "Ponieważ nie uwierzył w to, kim jest jednorodzony Syn Boży". (Augustinus Aurelius, Tract. in Ioan. Ev. XII, 11-12).

Jezu, Boski Lekarzu, lecz moje rany i słabości.
Jezu, Życie na Krzyżu, uchroń mnie od śmierci.